FIFO LIFO Stok Değerleme Yöntemleri: Hangisi Daha Karlı?

FIFO LIFO Stok Değerleme Yöntemleri: Hangisi Daha Karlı?

Stoklarınızı hangi sırayla satıyorsunuz? Bu basit soru, işletmenizin kar marjını %15-20 oranında etkileyebilir. FIFO ve LIFO stok değerleme yöntemleri, aynı ürünü satan iki işletmenin farklı karlılık sonuçlarına ulaşmasının temel sebebidir. Peki sizin için hangisi daha avantajlı?

Stok değerleme yöntemleri, envanter maliyetlerinizi hesaplarken hangi alış fiyatlarını baz alacağınızı belirler. Üç temel yöntem vardır: FIFO (İlk Giren İlk Çıkar), LIFO (Son Giren İlk Çıkar) ve Ortalama Maliyet Yöntemi. Bu yazıda, her yöntemin kar marjınızı nasıl etkilediğini gerçek örneklerle göreceğiz.

FIFO Nedir? İlk Giren İlk Çıkar Yöntemi

FIFO (First In First Out), depoya ilk giren ürünlerin ilk çıkacağını varsayan bir stok değerleme tekniğidir. Örneğin market rafındaki süt ürünleri gibi - en eski tarihliler önde durur ve ilk onlar satılır.

FIFO Örnek Hesaplama

Senaryo: Bir elektronik mağazasında kulaklık satışı

• 1 Ocak: 10 adet @ 100₺ = 1.000₺
• 15 Ocak: 10 adet @ 120₺ = 1.200₺
• 30 Ocak: 15 adet satış yapıldı (satış fiyatı: 180₺)

FIFO ile maliyet:

• İlk 10 adet → 10 × 100₺ = 1.000₺
• Sonraki 5 adet → 5 × 120₺ = 600₺
• Toplam maliyet: 1.600₺
• Satış geliri: 15 × 180₺ = 2.700₺
• Brüt kar: 1.100₺

FIFO yöntemi, özellikle güvenlik stoğu yönetiminde kritik öneme sahiptir. Fiyatların yükseldiği dönemlerde daha düşük maliyetli eski stoklar satıldığı için kar marjı yüksek görünür.

LIFO Nedir? Son Giren İlk Çıkar Yöntemi

LIFO (Last In First Out), depoya en son giren ürünlerin ilk satılacağını varsayan yöntemdir. Türkiye'de muhasebe standartlarına göre kullanımı sınırlıdır, ancak mantığını anlamak önemlidir.

LIFO Örnek Hesaplama (Aynı Senaryo)

Aynı kulaklık satışı LIFO ile:

• İlk 10 adet → 10 × 120₺ = 1.200₺
• Sonraki 5 adet → 5 × 100₺ = 500₺
• Toplam maliyet: 1.700₺
• Satış geliri: 2.700₺
• Brüt kar: 1.000₺

Fark ettiniz mi? Aynı ürün, aynı satış fiyatı - ama LIFO ile kar 100₺ daha az görünüyor. Fiyatların arttığı piyasalarda LIFO, vergi avantajı sağlayabilir çünkü kar daha düşük hesaplanır.

Ortalama Maliyet Yöntemi

En dengeli yaklaşım olan ortalama maliyet yöntemi, tüm alışların ortalamasını alır. Çoğu stok takip programı bu yöntemi varsayılan olarak kullanır.

Ortalama Maliyet Hesaplama

Aynı senaryo ile:

• Toplam maliyet: 2.200₺ (20 adet)
• Ortalama: 110₺/adet
• 15 adet satış maliyeti: 15 × 110₺ = 1.650₺
• Brüt kar: 1.050₺

Hangisi İşletmenize Daha Uygun?

Doğru stok değerleme yöntemini seçmek için şu faktörleri değerlendirin:

AysimaPOS ile Stok Değerleme Yönetimi

Modern bir ön muhasebe ve stok takip programı kullandığınızda, stok değerleme hesaplamaları otomatik yapılır. AysimaPOS, her ürün için alış fiyatlarını kaydeder ve stok devir hızını hesaplarken doğru maliyetleri kullanır.

Sistemdeki kar marjı analizi özelliği, her satışta hangi maliyetin kullanıldığını gösterir. Böylece fiyat artışlarının kar marjınıza etkisini anlık görebilirsiniz. Düzenli stok sayımı yaptığınızda, sistem otomatik olarak maliyet farklılıklarını tespit eder.

Sonuç ve Öneriler

FIFO, LIFO ve ortalama maliyet yöntemleri arasındaki fark, sadece muhasebe değil - stratejik bir karardır. Türkiye'deki işletmelerin %80'i FIFO kullanır çünkü:

• Yasal düzenlemelere tam uyumlu
• Ürün bozulmasını engeller
• Gerçek stok akışını yansıtır
• Finansal tablolarda tutarlılık sağlar

Stok değerleme yönteminizi belirlerken, sadece kar marjına değil, sektörünüze, ürün özelliklerinize ve yasal gerekliliklere de dikkat edin. Profesyonel bir stok takip yazılımı, bu karmaşık hesaplamaları sizin yerinize yapar ve odaklanmanız gereken tek şey - işinizi büyütmek olur.

Stok Maliyetlerinizi Otomatik Hesaplayın

AysimaPOS ile FIFO bazlı stok değerleme, kar marjı analizi ve detaylı maliyet raporları. 30 gün ücretsiz deneyin, kredi kartı gerekmez.