Stok Devir Hızı Nasıl Hesaplanır? Formül ve Örnekler 2025

Stok Devir Hızı Nasıl Hesaplanır? Formül ve Örnekler 2025

Stok devir hızı, işletmenizin stoklarını ne kadar hızlı sattığını ve yenilediğini gösteren kritik bir performans göstergesidir. Basit bir formülle hesaplanır: Satılan Malın Maliyeti (SMM) / Ortalama Stok Değeri. Örneğin, yıllık satılan mal maliyetiniz 500.000 TL ve ortalama stok değeriniz 100.000 TL ise, stok devir hızınız 5'tir. Bu, yıl içinde stoklarınızı 5 kez yenilediğiniz anlamına gelir.

Yüksek stok devir hızı, nakit akışınızın güçlü olduğunu, ürünlerinizin talep gördüğünü ve işletme sermayenizi verimli kullandığınızı gösterir. Düşük devir hızı ise stoklarınızın uzun süre depoda kaldığını, nakit sıkışıklığı yaşayabileceğinizi ve ürün çeşitlendirmesi yapmanız gerektiğini işaret eder. Şimdi formülü adım adım açıklayalım ve işletmenize nasıl uygulayacağınızı görelim.

Stok Devir Hızı Formülü ve Hesaplama Adımları

Stok devir hızını hesaplamak için iki temel veriye ihtiyacınız var:

• Satılan Malın Maliyeti (SMM): Belirli bir dönemde (genellikle 1 yıl) sattığınız ürünlerin toplam maliyeti. Bu rakamı gelir tablosunuzdan alabilirsiniz.
• Ortalama Stok Değeri: Dönem başı ve dönem sonu stok değerlerinin ortalaması. Formül: (Dönem Başı Stok + Dönem Sonu Stok) / 2

Formül:

Stok Devir Hızı = Satılan Malın Maliyeti (SMM) / Ortalama Stok Değeri

Pratik Örnek:

Bir perakende mağazasının yıllık SMM'si 800.000 TL'dir. Yıl başında stok değeri 150.000 TL, yıl sonunda 130.000 TL'dir.

• Ortalama Stok Değeri = (150.000 + 130.000) / 2 = 140.000 TL
• Stok Devir Hızı = 800.000 / 140.000 = 5,7

Bu mağaza yıl içinde stoklarını yaklaşık 6 kez yenilemiş demektir. Perakende sektöründe bu sağlıklı bir oran olarak değerlendirilir.

Stok Devir Hızınız Yüksek mi Yoksa Düşük mü?

Sektörlere göre ideal stok devir hızı değişiklik gösterir:

• Gıda ve Market: 10-20 (taze ürünler hızlı satılmalı)
• Moda ve Tekstil: 4-6 (sezonluk ürünler)
• Elektronik: 6-8 (teknoloji hızla eskiyor)
• Mobilya: 2-4 (yüksek değerli, yavaş satılan ürünler)

Düşük stok devir hızının nedenleri: Aşırı stok bulundurma, talep düşüklüğü, yanlış ürün seçimi, fiyatlandırma hataları veya pazarlama eksiklikleri olabilir. Yüksek stok devir hızı ise bazen stok yetersizliği ve kayıp satış anlamına gelebilir, bu yüzden dengeyi korumak önemlidir.

Stok Devir Hızını Artırmanın 5 Etkili Yöntemi

1. Talep Tahmini ve Envanter Optimizasyonu: Geçmiş satış verilerinizi analiz edin, sezonluk trendleri takip edin ve ihtiyaç fazlası stoktan kaçının.
2. Yavaş Satan Ürünlerde İndirim Kampanyaları: Uzun süredir depoda kalan ürünleri indirimli satarak nakit akışınızı hızlandırın.
3. Tedarik Süreçlerini Hızlandırın: Tedarikçilerinizle güçlü ilişkiler kurarak sipariş sürelerini kısaltın ve stok maliyetini düşürün.
4. Ürün Çeşitliliğini Dengeleyin: Fazla çeşit yerine, yüksek talep gören ürünlere odaklanın.
5. Dijital Stok Takip Sistemi Kullanın: Manuel takip yerine, gerçek zamanlı stok izleme ve otomatik raporlama sunan bir stok takip yazılımı kullanarak verimliliğinizi artırın.

Neden Stok Devir Hızı Takibi Önemlidir?

Stok devir hızı, sadece satış performansınızı değil, aynı zamanda finansal sağlığınızı da gösterir. Düzenli takip etmezseniz:

• Nakit sıkışıklığı yaşarsınız (paranız stokta kilitli kalır)
• Depolama maliyetleri artar
• Ürünleriniz eskir, değer kaybeder
• Rekabette geride kalırsınız

Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için stok devir hızı, kârlılık ile doğrudan ilişkilidir. Bu yüzden aylık veya üç aylık dönemlerde hesaplamanız ve hedef devir hızınıza ulaşmak için aksiyonlar almanız gerekir.

AysimaPOS ile Stok Devir Hızınızı Kolayca Takip Edin

Manuel hesaplamalar hem zaman alıcı hem de hata yapma riskini artırır. AysimaPOS stok yönetimi yazılımı, stok devir hızınızı otomatik olarak hesaplar, raporlar ve size hangi ürünlerin hızlı, hangilerinin yavaş sattığını gösterir.

Yazılımımız sayesinde:

• Gerçek zamanlı stok izleme yapabilir,
• Satış trendlerini analiz edebilir,
• Otomatik uyarılarla kritik stok seviyelerini takip edebilir,
• Finansal raporlarınızı tek tıkla oluşturabilirsiniz.

Üstelik ön muhasebe ve POS entegrasyonu ile tüm işlemlerinizi tek bir platformda yönetebilirsiniz. Stok devir hızınızı artırmak ve işletmenizi daha kârlı hale getirmek için hemen AysimaPOS'u deneyin.

Sonuç ve Öneriler

Stok devir hızı, işletmenizin sağlığını gösteren en önemli metriktir. Doğru hesaplanması ve düzenli takibi, nakit akışınızı güçlendirir, maliyetlerinizi düşürür ve rekabet gücünüzü artırır. Formülü öğrendiniz, örnek üzerinden uyguladınız ve artırma yöntemlerini keşfettiniz.